Cuộc gặp tình cờ giữa Donald Trump và một cựu chiến binh Mỹ tham chiến tại Việt Nam

Donald Trump, lúc đó là một doanh nhân danh tiếng, bước vào nhà hàng cùng một vài đối tác để cùng thảo luận một dự án bất động sản quan trọng. Ông mặc bộ Vest đen -cách may tinh xảo, mái tóc vàng đặc trưng chải ngược ra sau. Gương mặt đầy sự tự tin và năng lượng thường thấy. Khi nhóm của ông ổn định chỗ ngồi, Trump với bản năng quan sát sắc bén của mình nhanh chóng nhận ra một điều gì đó khác thường ở góc phòng gần cửa sổ lớn hướng ra đường phố nhộn nhịp. Một người đàn ông lớn tuổi ngồi một mình, ông ta mặc một bộ vest cũ, cổ áo sơ mi hơi nhàu nhưng được cái gọn gàng, mái tóc bạc trắng được vuốt gọn nhưng đôi tay gầy guộc, làn da đầy những vết đồi mồi lặng lẽ cầm ly rượu vang đỏ, trong một không gian đầy tiếng cười nói và sự náo nhiệt, ông cụ trông như một nhân vật hoàn toàn tách biệt, ông chỉ ngồi đó, không nói chuyện với ai, ánh mắt nhìn ra ngoài cửa sổ nơi dòng người qua lại như dòng chảy bất tận của thời gian. Trump quay sang một nhân viên phục vụ đứng gần bàn mình: “Ông cụ kia là ai, tôi chưa từng thấy ai trông như vậy ở đây?”.

Người phục vụ, một phụ nữ trẻ với nụ cười chuyên nghiệp nghiêng người trả lời khẽ: “À đó là ông Winkos, một khách quen của chúng tôi, ông ấy là một cựu chiến binh từng tham gia chiến tranh ở Việt Nam, hầu như tuần nào ông ấy cũng đến đây, ngồi đúng chỗ đó và gọi cùng một món Bò bít tết tái vừa và một ly Cabernet Sauvignon".

"Chiến tranh Việt Nam?"- Trump hỏi, đôi lông mày nhưỡng lên.

“Vâng, nhưng ông ấy hiếm khi nói chuyện với ai, rất trầm lặng”- Cô nhân viên đáp lại trước khi quay đi để phục vụ bàn khác. Trump nhìn ông cụ thêm một lúc rồi tiếp tục trò chuyện với đối tác của mình, nhưng hình ảnh của Winkos vẫn lởn vởn trong tâm trí ông: Một người đàn ông lớn tuổi ngồi một mình trong một nhà hàng sang trọng với ánh mắt như đang mang theo cả một câu chuyện nặng nề là điều mà ông không thể bỏ qua. Khi bữa ăn gần kết thúc, Trumb đột nhiên đứng dậy làm các đối tác ngạc nhiên: “Tôi sẽ quay lại ngay”- ông nói. Giọng điệu cứng rắn nhưng không cần giải thích, ông bước chạm rãi về phía góc phòng nơi Winkos đang ngồi, khi đến gần, ông nhẹ nhàng lên tiếng, giọng điệu lịch sự nhưng mạnh mẽ: “Xin lỗi, tôi không muốn làm phiền, nhưng tôi có thể ngồi xuống đây không?”.

Ông cụ ngẩng đầu lên, đôi mắt hơi nheo lại như để nhìn rõ hơn người đàn ông đang đứng trước mặt mình. Ông im lặng vài giây rồi khẽ gật đầu: “Tất nhiên, mời cậu ngồi”.

Trump kéo ghế ngồi xuống nhìn thẳng vào Winkos như thể đang đánh giá ông cụ một cách kỹ lưỡng: “Tôi là Donald Trump”- ông nói, đưa tay ra bắt. Winkos nắm lấy tay Trump. Cái bắt tay chậm rãi, đôi tay gầy guộc nhưng vẫn chắc chắn. Winkos ông đáp, giọng nói khàn nhưng vẫn mạnh mẽ: “Cậu đây chắc hẳn là người nổi tiếng?”.

Trump cười nhẹ: “Có lẽ thế. Nhưng hôm nay tôi không ở đây để nói về tôi. Tôi nghe nói ông từng tham gia chiến tranh Việt Nam, điều đó khiến tôi tò mò. Chuyện đó đã qua lâu nhưng trông ông vẫn còn nghĩ nhiều về nó”.

Winkos nhìn Trump một lúc, ánh mắt sắc lạnh thoáng hiện một chút bất ngờ nhưng rồi chuyển sang một vẻ trầm tư: “Chiến tranh, không bao giờ thực sự qua đi đối với những người từng tham gia, nó chỉ là một phần trong quá khứ nhưng luôn hiện diện trong tâm trí”- Ông cụ trả lời.

Trump nhận ra mình đã mở được cánh cửa để trò chuyện, dựa người ra sau, sẵn sàng lắng nghe: “Vậy ông có phiền nếu kể cho tôi nghe câu chuyện của mình không?” – Trump hỏi giọng điệu không còn là của một doanh nhân mà như của một người thật sự muốn hiểu.

Winkos thở dài tay nâng ly rượu vang, xoay nhẹ nó trong ánh sáng đèn chùm. Sau một lúc im lặng, ông lên tiếng: “Được thôi nếu cậu thật sự muốn nghe. Nhưng tôi không chắc đó là một câu chuyện dễ chịu”.

Trump gật đầu, ánh mắt kiên định: “Tôi ở đây để lắng nghe”.

Và thế là trong góc phòng nhỏ ấy, cuộc trò chuyện bắt đầu, mở ra những ký ức và câu chuyện mà Winkos đã chôn giấu suốt nhiều năm. Winkos dựa lưng vào ghế, ánh mắt ông cụ chậm rãi di chuyển ra phía cửa sổ như thể đang xuyên qua không gian và thời gian. Trở lại với những ngày xa xưa, ly rượu vang đỏ trong tay ông khẽ lắc nhẹ và ông bắt đầu kể. Giọng nói khàn nhưng rõ ràng mỗi từ đều mang theo sức nặng của một người từng trải: “Tôi gia nhập quân đội khi còn rất trẻ khi chỉ mới 21 tuổi, thời đó chúng tôi đều nghĩ rằng chúng tôi là những người hùng, rằng chúng tôi sẽ làm điều gì đó lớn lao bảo vệ tự do, bảo vệ đất nước của mình. Nhưng Việt Nam nó không giống như những gì tôi tưởng tượng”.

Ông ngừng lại một lúc, uống một ngụm rượu vang như thể cần thêm can đảm để tiếp tục. Trump không nói gì chỉ gật đầu nhẹ như một cách khuyến khích, ông cụ tiếp tục:

“Khi tôi đến đó, tôi được chỉ định làm chỉ huy một đơn vị lính bộ binh, địa bàn của chúng tôi là một vùng nông thôn gần đồng bằng sông Cửu Long. Lần đầu tiên nhìn thấy Việt Nam tôi không thể phủ nhận rằng đó là một vùng đất đẹp, cánh đồng lúa trải dài, có sông chảy êm đềm, những ngôi làng nhỏ với những con người làm việc trên đồng ruộng. Nhưng rồi chiến tranh đã biến tất cả thành một cơn ác mộng”.

Winkos ngừng lại, bàn tay ông run nhẹ khi đặt ly rượu xuống bàn, Trump có thể thấy rõ những cảm xúc đang trỗi dậy bên trong người đàn ông đang đứng trước mặt mình, nhưng ông không hối thúc. Trump biết rằng những kí ức đau đớn này cần thời gian để bộc lộ.

“Một trong những ngày mà tôi không bao giờ quên”- Winkos tiếp tục, giọng nói chùng xuống.

“Chúng tôi nhận được lệnh tiến vào một ngôi làng nhỏ, tin tứ tình báo nói rằng đó là nơi trú ẩn của quân địch, chúng tôi được lệnh tiêu diệt mọi mối đe dọa. Và chúng tôi đã làm điều đó, nhưng sự thật là gì? Những người mà chúng tôi nghĩ là địch lại chỉ là những người dân thường, những gia đình vô tội”.

Winkos cúi đầu, đôi tay già nua nắm chặt lại, giọng ông nghẹn ngào khi kể tiếp: “Tôi nhớ rõ một người phụ nữ, cô ấy quỳ trên mặt đất, gào khóc bên thi thể của con mình, một đứa bé không lớn hơn năm tuổi. Đôi mắt cô ấy, tôi không bao giờ quên được đôi mắt đó, nó không chỉ là sự đau khổ, mà còn là sự căm hận. Một câu hỏi câm lặng: Tại sao? Và tôi không có câu trả lời”.

Trump im lặng, ánh mắt đầy sự cảm thông và câu chuyện này rõ ràng không giống với những gì ông từng nghe về chiến tranh.

“Sau đó chúng tôi rời khỏi ngôi làng để lại một đống tro tàn và những người sống sót tan nát. Nhưng cậu biết không, chiến tranh không chỉ hủy hoại những người dân ở đó, nó cũng hủy hoại những người như tôi. Tôi trở về Mỹ với thân thể lành lặn nhưng tâm hồn tôi đã chết một phần. Tôi không thể tha thứ cho chính mình, nhưng tôi cũng không thể nói ra điều đó với ai. Tôi chỉ biết sống với gánh nặng này trong suốt nhiều năm qua”.

Winkos nhìn vào Trump, ánh mắt ông cụ như đang cầu xin sự thấu hiểu: “Cậu có biết điều gì là khó khăn nhất không? Đó là sự im lặng. Khi chúng tôi trở về Mỹ, chẳng ai muốn nghe câu chuyện của chúng tôi, người ta hoặc là vinh danh cho chúng tôi hoặc là căm ghét chúng tôi. Nhưng không ai thực sự hiểu chúng tôi. Chúng tôi không phải anh hùng, nhưng cũng không phải quái vật, chúng tôi chỉ là những con người bị cuốn vào một thứ mà chúng tôi không thể kiểm soát”.

Trump hít một hơi sâu, cảm nhận được sức nặng của câu chuyện, ông gật đầu và hỏi nhẹ nhàng: “Ông đã bao giờ quay lại Việt Nam chưa?”.

Winkos khẽ lắc đầu, đôi mắt ông nhìn xa xăm: “Không, tôi không đủ can đảm để đối mặt với những người mà tôi từng làm tổn thương. Họ đã phải chịu quá nhiều đau đớn vì chúng tôi, tôi sợ rằng nếu tôi quay lại họ sẽ nhìn tôi như một kẻ sát nhân. Nhưng cậu biết không, tôi vẫn mơ về Việt Nam. Trong giấc mơ của tôi, tôi thấy những ngôi làng đó, những cánh đồng lúa, những con người với nụ cười hiền hậu và tôi lại nhớ đến ánh mắt của người phụ nữ ấy”.

“Ông có nghĩ rằng họ sẽ tha thứ cho ông không?”- Trump hỏi giọng điệu đầy sự tò mò.

Winkos cười buồn, nhấc ly rượu lên nhưng không uống: “Tôi không biết, nhưng tôi nghĩ tha thứ không phải là điều tôi có quyền yêu cầu, đó là điều mà họ tự phải quyết định nếu họ muốn. Tất cả những gì tôi có thể làm là cố gắng không để những gì đã xảy ra bị lãng quên, những sai lầm đó, những nỗi đau đó cần phải được ghi nhớ để không ai khác phải trải qua điều tương tự”.

Trump ngả người ra sau, trầm ngâm trong im lặng, một phần ông bị sốc bởi sự thẳng thắn và cảm xúc của câu chuyện này. Một phần khác ông cảm thấy mình đang ngồi trước một người đàn ông với một trái tim nặng trĩu nhưng trung thực đến đau lòng.

“Ông đã mang gánh nặng này trong suốt cả cuộc đời mình”- Trump nói, giọng điệu dịu dàng hơn thường lệ.

“Nhưng có lẽ đã đến lúc gánh nặng đó cần được chia sẻ. Có lẽ cách duy nhất để thực sự sửa chữa là đối mặt với những gì đã xảy ra. Nếu tôi có cơ hội lãnh đạo, tôi sẽ làm điều gì đó để xây dựng lại mối quan hệ với Việt Nam. Tôi nghĩ đó là điều đúng đắn phải làm”.

Winkos nhìn Trump, đôi mắt ông ngấn lệ nhưng cũng ánh lên một chút hi vọng: “Cậu thực sự nghĩ mình có thể làm điều đó sao?”.

Trump gật đầu, ánh mắt kiên định: “Tôi không chắc, nhưng tôi sẽ cố gắng hết sức mình, chiến tranh không chỉ là lỗi lầm của những người lính, đó là lỗi của cả hệ thống. Nhưng chúng ta, những người có quyền thay đổi cần phải bắt đầu từ đâu đó”.

Không gian trong nhà hàng như chậm lại, một sự im lặng bao trùm quanh họ như thể mọi người trong phòng đều cảm nhận được sự sâu sắc của cuộc trò chuyện này dù không ai nghe thấy chi tiết.

Câu chuyện của Winkos dù đau đớn những đã để lại trong ta một ấn tượng mạnh mẽ, một lời nhắc nhở rằng: "Quá khứ không thể thay đổi nhưng tương lai luôn có thể được xây dựng tốt đẹp hơn".

Không khí trong nhà hàng lắng đọng như thể thời gian cũng đang tạm dừng. Winkos cúi đầu như đang cố giữ cho cảm xúc không trào ra trước mặt người đối diện. Trump với phong thái vốn mạnh mẽ và sắc sảo lại ngồi yên lặng hoàn toàn tập trung vào câu chuyện của người đàn ông trước mặt.

“Ông Winkos”- Trump lên tiếng, giọng điệu chậm rãi nhưng chắc chắn: “Ông đã mang theo gánh nặng này quá lâu rồi, ông không thể thay đổi những gì đã xảy ra trong quá khứ, nhưng ông có thể làm gì đó để những gì ông cảm thấy không trở thành vô nghĩa. Đã bao giờ ông nghĩ đến việc kể câu chuyện của mình để người khác hiểu rõ về chiến tranh và những gì nó mang lại chưa?”.

Winkos khẽ nhếch môi, nụ cười buồn xuất hiện trên khuôn mặt nhăn nheo: “Tôi đã nghĩ về điều đó, nhưng cậu biết không Donald, nói ra những điều tôi đã làm không hề dễ dàng. Tôi sợ rằng nếu tôi nói người ta sẽ coi tôi là kẻ ác, và thật ra một phần trong tôi cũng tin rằng họ có lý’.

Trump lắc đầu, đôi mắt sắc lạnh nhưng đầy cảm thông: “Không ai là hoàn hảo và tôi không tin ông là kẻ ác, một người ác sẽ không ngồi đây và day dứt về những gì đã làm, một người ác sẽ không nhìn lại và thấy đau đớn vì những sai lầm của mình”.

Winkos ngẩng đầu lên, ánh mắt ông cụ chạm vào ánh mắt Trump như thể đang cố tìm kiếm sự thật trong lời nói ấy. Sau một hồi im lặng ông nói: “Có lẽ cậu nói đúng, nhưng tôi không biết liệu thế giới có sẵn sàng nghe những điều này hay không? Tôi sợ rằng mình chỉ là một kẻ vô danh trong lịch sử và tiếng nói của tôi không có ý nghĩa gì”.

“Mỗi câu chuyện đều có ý nghĩa, ông Winkos”- Trump đáp, giọng nói đầy kiên quyết.

“Đôi khi những điều nhỏ bé nhất lại có sức mạnh lớn nhất, chỉ cần một người nghe được câu chuyện của ông và hiểu rằng chiến tranh không chỉ là sự vinh quang mà còn là những mất mát, đau khổ và sai lầm. Thì tôi nghĩ ông đã làm điều gì đó ý nghĩa rồi”.

Winkos gật đầu như thể những lời nói đó đã chạm đến một phần sâu thẳm trong ông. Sau vài giây lặng im, Winkos chợt ngả người về phía trước giọng ông cụ trầm xuống như thể chuẩn bị nói ra một điều mà ông đã giấu kín rất lâu: “Có một điều mà tôi chưa từng nói với ai, Donald. Không với gia đình, không với bạn bè, thậm chí không với những đồng đội cũ của tôi”.

Trump nhíu mày, ánh mắt chăm chú hơn điều: “Điều gì vậy?”.

Winkos thở dài, tay ông cụ khẽ run khi nâng ly rượu lên, nhưng ông không uống, ông chỉ xoay tròn chiếc ly trong tay, ánh sáng phản chiếu từ ly rượu như đang khuấy động kí ức trong tâm trí ông: “Tôi đã nhận được một lá thư vài năm sau khi chiến tranh kết thúc, lá thư ấy từ một người phụ nữ Việt Nam, người mà tôi từng gặp ở một ngôi làng mà đơn vị của tôi đã phá hủy. Tôi không biết bằng cách nào cô ấy tìm được địa chỉ của tôi. Trong thư cô ấy không trách móc tôi, thay vào đó cô ấy nói rằng cô ấy tha thứ cho tôi. Không phải vì tôi xứng đáng mà vì cô ấy muốn chấm dứt nỗi đau trong lòng mình. Lá thư đó là thứ duy nhất giúp tôi sống sót qua những năm tháng đầy ám ảnh sau này”.

Trump hơi ngả người ra sau, đôi mắt thoáng hiện sự ngạc nhiên và cảm động: “Ông còn giữ lá thư đó không?”.

Winkos gật đầu: “Tôi giữ nó trong một chiếc hộp cũ cùng với những bức ảnh và kỷ vật từ thời chiến. Nó là lời nhắc nhở rằng dù tôi đã làm sai nhưng vẫn có những con người vĩ đại hơn tôi gấp nhiều lần. Những con người có thể tha thứ cho cả những điều không thể tha thứ”.

Trump trầm ngâm, cảm nhận được sức nặng trong từng lời nói của Winkos: “Nếu họ có thể tha thứ thì có lẽ đã đến lúc ông cũng nên tha thứ cho chính mình.-ông Winkos. Không phải để quên đi quá khứ mà để biến nó thành động lực giúp người khác không phải trải qua điều tương tự”.

Cuộc trò chuyện tiếp tục, chậm rãi và đầy cảm xúc. Winkos kể thêm về những đồng đội của mình, những người đã ngã xuống và cả những người như ông, trở về nhưng mang theo những vết thương vô hình.

Trump không ngắt lời chỉ lắng nghe, thỉnh thoảng gật đầu hoặc đặt một câu hỏi để giữ mạch câu chuyện. Khi đồng hồ trong nhà hàng điểm 9 giờ tối, Trump nhìn Winkos, ánh mắt nghiêm nghị nhưng chân thành: “Ông Winkos, tôi không biết liệu tôi có thể làm được điều gì đáng kể không, nhưng tôi hứa với ông điều này, nếu tôi có cơ hội lãnh đạo đất nước này, tôi sẽ làm điều gì đó để cải thiện mối quan hệ với Việt Nam. Không phải chỉ vì chính trị mà vì tôi tin rằng đó là điều đúng đắn phải làm. Những sai lầm trong quá khứ không thể bị xóa bỏ, nhưng chúng ta có thể sửa chữa bằng cách xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn”.

Winkos ngồi thẳng dậy, nhìn chằm chằm vào Trump, đôi mắt ông cụ từng tràn ngập nỗi buồn và sự day dứt giờ đây ánh lên một tia hy vọng: “Cậu thật sự nghĩ mình có thể làm điều đó sao?”.

Trump gật đầu, giọng nói chắc chắn: “Tôi không chỉ nghĩ rằng mình có thể làm, tôi biết mình sẽ làm, đây không chỉ là về ông mà còn về những người như ông và cả những con người đã từng chịu đau khổ vì chiến tranh. Đó là trách nhiệm mà tôi hay bất kỳ ai đứng ở vị trí lãnh đạo phải gánh vác”.

Khi Trump đứng lên để rời đi, ông nắm chặt tay Winkos, cái bắt tay không chỉ là lời chào tạm biệt mà còn là một lời hứa.

Winkos ngồi lại một mình, ánh mắt ông cụ nhìn theo Trump nhưng lần này ánh mắt ấy không còn nặng trĩu nỗi buồn nữa, thay vào đó nó chứa đựng một sự thanh thản hiếm thấy, như thể gánh nặng trên vai ông cụ đã nhẹ đi một phần. Trong ánh đèn vàng ấm áp của nhà hàng, hai người đàn ông, đến từ hai thế hệ và hoàn cảnh hoàn toàn khác biệt đã tìm thấy sự kết nối. Một cuộc trò chuyện tình cờ nhưng có sức mạnh thay đổi cách họ nhìn nhận về quá khứ hiện tại và tương lai. Và với Trump, lời hứa đó không phải là những lời nói suông. Trong một buổi tối ở New York, nó là một cam kết mà ông mang theo như một phần trách nhiệm đối với những điều lớn lao hơn bản thân mình.

Winkos ngồi yên tại bàn, ánh mắt ông hướng ra ngoài cửa sổ. Lần đầu tiên sau nhiều năm, ông cảm thấy trong lòng mình dấy lên một tia sáng hy vọng.

Câu chuyện mà ông vừa kể, những cảm xúc mà ông vừa bộc bạch không chỉ giúp ông giải tỏa gánh nặng mà còn như thắp lên một ngọn lửa mới. Trong tâm trí Winkos- hình ảnh người đàn ông tự tin, mạnh mẽ nhưng lắng nghe đầy chân thành ấy Donald Trump để lại một ấn tượng mạnh mẽ. Sau buổi tối hôm đó, Winkos bắt đầu thay đổi, những lần ông trở lại nhà hàng Laryvie, ông không còn chỉ ngồi lặng lẽ ở góc phòng nữa, ông bắt đầu bắt chuyện với nhân viên phục vụ, với những thực khách khác, đôi khi thậm chí kể lại một phần câu chuyện của mình. Ông cảm thấy nhẹ nhõm hơn như thể lời hứa của Trump không chỉ là sự an ủi mà còn là động lực để ông tự mở lòng mình với thế giới. Nhưng không chỉ Winkos cảm nhận được sự thay đổi, những người xung quanh ông từ nhân viên nhà hàng đến những người nghe câu chuyện đều bị ảnh hưởng bởi sức mạnh cảm xúc từ những lời thú nhận của ông. Câu chuyện của ông về những sai lầm trong chiến tranh, về sự day dứt và hy vọng bắt đầu lan tỏa.

Đối với Donald Trump cuộc trò chuyện với Winkos không đơn thuần là một sự kiện xảy ra trong một buổi tối, nó trở thành một trong những khoảnh khắc khiến ông nhìn nhận lại vai trò của mình trong thế giới này. Trong những ngày sau đó, hình ảnh của ông Winkos, lời kể đầy cảm xúc của người cựu chiến binh ấy không ngừng quay lại trong tâm trí ông, Trump bắt đầu nghiên cứu về mối quan hệ Mỹ-Việt Nam sau chiến tranh. Ông đọc về những hậu quả của chiến tranh đối với cả hai quốc gia, từ những gia đình tan vỡ ở Việt Nam cho đến những cựu chiến binh Mỹ sống trong ám ảnh suốt đời. Ông cũng tìm hiểu về nỗ lực tái thiết và hòa giải mà hai bên đã thực hiện trong nhiều năm qua.

Một buổi tối trong văn phòng riêng của mình tại Trump Tower, Trump ngồi trước bàn làm việc tay lật từng trang báo cáo về những hậu quả của chất độc da cam tại Việt Nam, ông thấy những bức ảnh về trẻ em bị dị tật bẩm sinh, những gia đình sống trong nghèo đói vì đất đai bị nhiễm độc, ánh mắt ông trầm ngâm nhưng lòng ông lại tràn đầy quyết tâm: “Nếu tôi có cơ hội- Trump lẩm bẩm với chính mình, tôi sẽ làm gì đó để giúp họ, điều này không chỉ là về Việt Nam hay Mỹ, đây là về nhân loại”.

Trong những tháng tiếp theo, khi Trump bắt đầu chuẩn bị cho chiến dịch tranh cử Tổng thống của mình, ông mang trong mình một quyết tâm mới, dù chủ đề chiến dịch của ông tập trung vào việc làm nước Mỹ vĩ đại trở lại- Make American great again, ông không quên câu chuyện mà Winkos đã kể cho ông nghe. Ông đưa ra những cam kết cụ thể để tăng cường với các quốc gia từng bị ảnh hưởng bởi chiến tranh, trong đó có Việt Nam. Khi được hỏi trong một cuộc phỏng vấn truyền thông về lý do tại sao ông quan tâm đến vấn đề này. Trump không ngần ngại kể về cuộc gặp gỡ với Winkos: “Tôi đã từng gặp một cựu chiến binh từng tham gia chiến tranh Việt Nam”- Ông nói. “Câu chuyện của ông ấy nhắc tôi rằng chiến tranh không chỉ kết thúc khi tiếng sung ngừng vang mà nó còn để lại những vết sẹo dai dẳng cho cả 2 bên. Chúng ta có trách nhiệm chữa lành những vết thương ấy, không chỉ để sửa chữa quá khứ mà còn để xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn”.

Vài năm sau cuộc trò chuyện tại nhà hàng Laryvie, Winkos nhận được một lá thư đặc biệt, đó là một lời mời từ văn phòng tổng thống Donald Trump, trong thư Trump nhắc lại lời hứa mà ông từng nói với Winkos vào đêm hôm đó, và ông mời Winkos cùng tham gia một phái đoàn tới Việt Nam. Chuyến đi này không chỉ là một chuyến công tác ngoại giao mà còn là một hành trình hòa giải, nơi những cựu chiến binh Mỹ và người dân Việt Nam có cơ hội gặp gỡ, chia sẻ và tìm lại sự tha thứ.

Winkos với cảm xúc lẫn lộn cuối cùng đã đồng ý: “Đã đến lúc tôi phải đối mặt với quá khứ”- ông nói với chính mình.

Khi đặt chân đến Việt Nam, Winkos cảm thấy như mọi ký ức tràn về một lần nữa, nhưng lần này ông không cô độc. Trump với tư cách tổng thống Mỹ đã đồng hành cùng ông. Trong một buổi lễ nhỏ ở một ngôi làng từng bị chiến tranh tàn phá, Winkos bước lên, run rẩy nhưng kiên quyết. Ông cúi đầu, nói những lời xin lỗi bằng cả trái tim mình. Người dân trong làng thay vì oán giận đã đáp lại bằng sự ấm áp bất ngờ. Một người phụ nữ lớn tuổi đôi mắt hiền hậu nhưng chứa đựng nhiều đau thương bước đến nắm lấy tay Winkos: “Chúng tôi không quên, nhưng chúng tôi đã tha thứ”. Bà nói, giọng nghẹn ngào nhưng đầy nhân từ.

Chuyến đi đó không chỉ thay đổi Winkos mà còn tạo nên một cột mốc quan trọng trong mối quan hệ Mỹ- Việt Nam. Trump giữ lời hứa của mình tăng cường hỗ trợ kinh tế và nhân đạo cho Việt Nam, đặc biệt là trong việc khắc phục hậu quả chiến tranh. Những dự án giúp làm sạch môi trường bị nhiễm độc, hỗ trợ y tế cho các gia đình bị ảnh hưởng bởi chất độc màu da cam. Và xây dựng những cây cầu ngoại giao mạnh mẽ đã bắt đầu được triển khai.

Winkos trở về Mỹ với một trái tim nhẹ nhàng hơn và ông giành những năm cuối đời để chia sẻ câu chuyện của mình, để nhắc nhở mọi người rằng ngay cả trong những khoảnh khắc tối tăm nhất vẫn luôn có cơ hội để hàn gắn.

Trump từ lời hứa trong một buổi tối tại một nhà hàng New York đã biến nó thành hiện thực chứng minh rằng đôi khi những cuộc trò chuyện nhỏ bé cũng có thể thay đổi cả một phần của lịch sử.

Tuổi trẻ James Winkos bước chân vào chiến tranh, Jame Winkos sinh năm 1928 tại một thị trấn nhỏ tại bang Pennsylvania, nơi những giá trị về lòng yêu nước và trách nhiệm được truyền dạy qua từng thế hệ. Cha ông là một cựu chiến binh thế chiến 1, người luôn nhấn mạnh rằng phục vụ đất nước là một vinh dự cao cả. Lớn lên trong thời kỳ bất ổn sau thế chiến 2, Winkos quyết định gia nhập quân đội khi vừa tròn 21 tuổi, ông là một người trẻ tràn đầy nhiệt huyết, tin rằng nhiệm vụ của mình là bảo vệ tự do và chống lại những mối đe dọa mà ông được dạy rằng sẽ đe dọa đến nền hòa bình của thế giới.

Khi quân đội Mỹ mở chiến dịch tại Việt Nam vào những năm 1960, Winkos được giao nhiệm vụ làm một sĩ quan chỉ huy một đơn vị bộ binh. Những năm tháng ở Việt Nam, Winkos đặt chân đến Việt Nam vào năm 1968, thời điểm cuộc chiến leo thang dữ dội, ông từng mô tả những ngày đầu tiên của mình ở Việt Nam như một cơn ác mộng đầy sự mâu thuẫn.

“Cảnh vật thật đẹp”- ông kể. “Những cánh đồng lúa, dòng sông và cả những con người thân thiện, hiền hòa, nhưng bên dưới vẻ ngoài đó là sự căng thẳng không ngừng nghỉ. Chúng tôi không ai là bạn, ai là kẻ thù và điều đó khiến chúng tôi luôn sống trong sợ hãi”.

Winkos được chỉ định hoạt động ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long, nơi các cuộc xung đột diễn ra ác liệt. Dù ông là một người chỉ huy tận tâm, Winkos không thể tránh khỏi những quyết định mà sau này ông gọi là những sai lầm kinh khủng nhất trong cuộc đời mình. Một trong những sự kiện khiến Winkos ám ảnh nhất xảy ra trong một cuộc hành quân khi đơn vị của ông tiến vào mọt ngôi làng nhỏ sau khi nhận được tin tình báo rằng đó là nơi trú ẩn của quân địch.

Nhưng thay vì địch họ chỉ tìm thấy những người dân thường, những người phụ nữ, trẻ em và người già, trong sự hỗn loạn và hiểu lầm, ngôi làng đã bị phá hủy và những thường dân vô tội đã thiệt mạng. Winkos không bao giờ quên ánh mắt của một người phụ nữ quỳ khóc bên thi thể con trai mình, cô ấy không nói gì. “Nhưng ánh mắt ấy như xuyên thẳng qua tôi, đâm vào tâm hồn tôi, đó là ánh mắt của sự căm hận, đau đớn và cả câu hỏi Tại sao, mà tôi không bao giờ có thể có câu trả lời”.

Trở về Mỹ và sự im lặng kéo dài, khi chiến tranh kết thúc, Winkos trở về Mỹ nhưng ông không trở về như một người hùng.

“Người ta chào đón chúng tôi như những kẻ đáng khinh bỉ, họ gọi chúng tôi là sát nhân là quái vật và tôi , tôi thậm chí không dám phủ nhận điều đó. Bởi trong lòng tôi cũng cảm thấy như vậy”- Winkos nói.

Ông cố gắng hòa nhập lại với cuộc sống bình thường nhưng những kí ức về chiến tranh luôn ám ảnh ông, ông thường tỉnh giấc giữa đêm với những cơn ác mộng, mồ hôi ướt đẫm, tiếng khóc và tiếng súng vang vọng trong đầu. Những người đồng đội của ông, những gương mặt trong những ngôi làng Việt Nam, không bao giờ biến mất khỏi tâm trí ông.

“Chiến tranh không kết thúc khi tiếng súng dừng lại, nó tiếp tục sống trong trái tim và tâm trí của những người từng tham gia. Tôi đã mang chiến tranh về nhà với mình”. Lá thư từ Việt Nam, một bước ngoặt lớn trong cuộc đời Winkos xảy ra vào trong những năm 1980, khi ông nhận được một lá thư bất ngờ từ Việt Nam, người viết thư là một phụ nữ sống sót sau cuộc tấn công vào ngôi làng mà đơn vị của Winkos từng tham gia. Trong thư bà viết: “Tôi không biết ông là ai trong đơn vị đó, nhưng tôi viết thư này để nói rằng tôi đã tha thứ. Tôi tha thứ không phải vì ông xứng đáng mà vì tôi không muốn tiếp tục sống trong thù hận. Tôi viết thư này để chấm dứt nỗi đau trong trái tim mình”.

Winkos giữ lá thư đó như một báu vật, nó không xóa đi nỗi đau hay sự day dứt trong ông. Nhưng nó cho ông một chút bình yên, một lời nhắc nhở rằng dù trong hoàn cảnh tăm tối nhất con người vẫn có thể tìm thấy sự tha thứ.

Những năm tháng cô độc, Winkos dành phần lớn thời gian sau này trong cô độc, ông không kết hôn, không có con và sống một cuộc sống giản dị trong một căn hộ nhỏ tại New York, những buổi tối của ông thường kết thúc tại nhà hàng Larryvie, nơi ông ngồi lặng lẽ với một ly rượu vang, nhìn dòng người qua lại bên ngoài cửa sổ. Những người phục vụ tại nhà hàng quen thuộc với sự hiện diện của ông, nhưng không ai biết gì nhiều về người đàn ông trầm mặc này.

Cuộc gặp gỡ với Donald Trump, cuộc đời Winkos thay đổi vào một buổi tối định mệnh khi Donald Trump bước vào nhà hàng và chú ý đến ông. Lần đầu tiên sau nhiều năm, Winkos mở lòng và kể câu chuyện của mình với một người xa lạ. Cuộc trò chuyện ấy không chỉ là sự giải tỏa cảm xúc mà còn thắp lên hy vọng trong lòng ông.

“Cậu ấy lắng nghe tôi”- Winkos nói về Trump sau này. “Cậu ấy không phán xét, không chỉ trích chỉ lắng nghe và cậu ấy hứa rằng sẽ làm điều gì đó để sửa chữa những sai lầm trong quá khứ. Điều đó mang lại cho tôi hy vọng mà tôi tưởng rằng mình đã mất từ lâu”.

Hành trình hòa giải, chuyến đi tới Việt Nam cùng Trump là một trong những khoảnh khắc quan trọng nhất trong cuộc đời Winkos. Khi ông đối mặt với những con người từng chịu đựng hậu quả từ chiến tranh, ông cảm thấy vừa sợ hãi vừa nhẹ nhõm và khi ông nghe lời tha thứ từ một người phụ nữ Việt Nam lớn tuổi, ông bật khóc như thể mọi gánh nặng trong lòng ông cuối cùng đã được gỡ bỏ.

“Họ đã tha thứ cho tôi, dù tôi không xứng đáng. Tôi không bao giờ có thể trả hết món nợ này, nhưng tôi sẽ sống phần còn lại của đời mình để kể câu chuyện này, để không ai phải chịu đựng những gì họ đã chịu đựng”.

Winkos qua đời trong yên bình ở tuổi 94, nhưng câu chuyện của ông tiếp tụ sống mãi. Cuốn sách và bộ phim tài liệu của đời ông đặc biệt là hành trình hòa giải trở thành nguồn cảm hứng cho hàng triệu người trên thế giới.

James Winkos không phải là một anh hùng trong chiến tranh, nhưng ông là một anh hùng trong hòa bình, cuộc đời ông là một lời nhắc nhở rằng: Ngay cả khi con người mắc sai lầm lớn lao, vẫn luôn có cơ hội để sửa chữa và xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn.

(nguồn: Internet).

Nalanda, 12.02.2025 DL

Minh Phước Hải

A Chance Encounter Between Donald Trump and a Former U.S. Vietnam War Veteran

Donald Trump, then a renowned businessman, entered a restaurant with several partners to discuss an important real estate project. He wore a finely tailored black suit, his signature blonde hair slicked back. His face radiated confidence and the energy he was known for.

As his group settled into their seats, Trump, with his sharp observational instincts, quickly noticed something unusual near the large window overlooking the bustling street. An elderly man sat alone, wearing an old suit with a slightly wrinkled but neatly tucked shirt. His white hair was combed back, and his thin, age-spotted hands quietly held a glass of red wine. In a space filled with laughter and liveliness, the old man appeared entirely detached, merely sitting there, not engaging with anyone, his gaze fixed on the outside world where the crowd flowed like an endless stream of time.

Trump turned to a nearby waitress and asked, "Who is that gentleman? I've never seen anyone quite like him here before."

The waitress, a young woman with a professional smile, leaned slightly and responded softly, "Oh, that's Mr. Winkos, one of our regular customers. He’s a Vietnam War veteran. He comes here almost every week, sits in that exact spot, and always orders the same thing—medium-rare steak and a glass of Cabernet Sauvignon."

"Vietnam War?" Trump raised an eyebrow.

"Yes, but he rarely talks to anyone. He's very quiet," the waitress replied before moving on to serve another table.

Trump observed the old man a while longer before returning to his conversation with his business partners. However, the image of Winkos lingered in his mind—an elderly man sitting alone in an upscale restaurant, his eyes carrying a heavy story. It was something Trump couldn't simply ignore.

As their meal was nearing its end, Trump suddenly stood up, surprising his partners.

"I’ll be right back," he said in his usual firm tone, offering no further explanation. He then walked deliberately toward the corner where Winkos sat. As he approached, he spoke politely but assertively, "Excuse me, I don’t mean to intrude, but may I sit here?"

The old man looked up, narrowing his eyes slightly as if to get a clearer view of the man standing before him. After a brief silence, he gave a slight nod. "Of course, have a seat."

Trump pulled out a chair and sat down, looking directly at Winkos as if assessing him carefully.

"I'm Donald Trump," he said, extending his hand.

Winkos took Trump's hand—his grip slow but firm despite his frail frame.

"You must be a famous man," Winkos said, his voice hoarse but strong.

Trump gave a slight smile. "Perhaps. But today, I’m not here to talk about myself. I heard you were in the Vietnam War. That caught my attention. It’s been a long time, but you still seem to think about it a lot."

Winkos studied Trump for a moment, his sharp gaze briefly revealing surprise before shifting to a solemn expression.

"War never truly ends for those who were part of it. It may belong to the past, but it’s always present in our minds," the old man replied.

Trump realized he had found an opening for conversation. Leaning back slightly, he prepared to listen.

"Would you mind telling me your story?" Trump asked, his tone no longer that of a businessman, but of someone genuinely eager to understand.

Winkos sighed, lifting his glass of wine, swirling it slightly under the chandelier light. After a long pause, he spoke:

"Alright, if you truly want to hear it. But I warn you—it’s not a pleasant story."

Trump nodded, his expression resolute. "I’m here to listen."

And so, in that small corner of the restaurant, a conversation began, unveiling memories and stories that Winkos had buried for years.

The old man leaned back in his chair, his gaze slowly drifting toward the window as if peering through space and time, back to the distant past. The glass of red wine in his hand swayed lightly, and he began to speak, his hoarse voice carrying the weight of a lifetime’s experience:

"I joined the military when I was just 21. Back then, we all thought we were heroes—that we were doing something great, protecting freedom, defending our country. But Vietnam… it wasn’t what I had imagined."

He paused, taking a sip of wine as if to gather the strength to continue. Trump remained silent, giving a small nod of encouragement.

"When I arrived, I was assigned to lead an infantry unit. Our area of operation was in a rural region near the Mekong Delta. The first time I saw Vietnam, I couldn’t deny it—it was a beautiful land. Endless rice fields, rivers flowing peacefully, small villages with people working the fields. But then… war turned it all into a nightmare."

Winkos stopped, his hand trembling slightly as he set his glass down. Trump could see the emotions stirring within the old soldier but did not rush him. He knew painful memories needed time to surface.

"There was one day I will never forget," Winkos continued, his voice dropping lower.

"We received orders to enter a small village. Intelligence reports said it was harboring enemy forces. Our command was clear—eliminate all threats. And we did just that. But the truth? The people we believed to be the enemy were just civilians—innocent families."

Winkos lowered his head, his aged hands clenching into fists, his voice trembling with grief.

"I remember a woman… She knelt on the ground, wailing beside the body of her child—a boy no older than five. Her eyes—I will never forget them. They weren’t just filled with sorrow, but with hatred. A silent question burned within them: Why? And I had no answer."

Trump remained silent, his eyes filled with empathy. This story was unlike anything he had ever heard about war.

"We left that village in ruins, leaving behind only ashes and shattered lives. But you know what? War doesn’t just destroy the people living in those villages—it destroys people like me too. I returned to America with my body intact, but my soul was shattered. I couldn’t forgive myself, but I also couldn’t talk about it with anyone. I’ve carried this burden alone for years."

Winkos met Trump’s gaze, his eyes pleading for understanding.

"You know what’s the hardest part? The silence. When we came back to America, no one wanted to hear our stories. People either glorified us as heroes or hated us as monsters. But no one truly understood us. We weren’t heroes, but we weren’t monsters either. We were just men caught in something we couldn’t control."

Trump took a deep breath, absorbing the weight of Winkos’ words. Then, in a quiet voice, he asked, "Have you ever thought about going back to Vietnam?"

Winkos shook his head slightly, his gaze distant.

"No. I don’t have the courage to face the people I once hurt. They’ve suffered enough because of us. I fear that if I return, they will see me as nothing but a murderer. But you know what? I still dream of Vietnam. In my dreams, I see those villages, the rice fields, the people with gentle smiles. And I remember that woman’s eyes."

"Do you think they would forgive you?" Trump asked, his tone filled with curiosity.

Winkos let out a bitter smile, lifting his wine glass but not drinking.

"I don’t know. But forgiveness isn’t something I have the right to ask for. It’s something they must decide for themselves—if they even want to. The only thing I can do is ensure that what happened isn’t forgotten. Those mistakes, that suffering—it all needs to be remembered so no one else has to go through it again."

Trump leaned back, lost in thought. Part of him was shocked by the raw honesty of this story. Another part felt that he was sitting across from a man with a burdened yet deeply honest heart.

"You’ve carried this weight your whole life," Trump said, his voice gentler than usual.

"But maybe it’s time to share that burden. Maybe the only way to truly heal is to face what happened. If I ever have the chance to lead, I will do something to rebuild relations with Vietnam. I believe it’s the right thing to do."

Winkos looked at Trump, his eyes glistening with unshed tears but also holding a flicker of hope.

"You really think you can do that?"

Trump nodded, his gaze firm.

"I don’t know for sure. But I will try."

Their conversation left an indelible impression—a reminder that while the past cannot be changed, the future can always be built better.

The atmosphere in the restaurant was heavy, as if time itself had paused. Winkos bowed his head, seemingly trying to keep his emotions from spilling out in front of the man sitting across from him. Trump, known for his strong and sharp demeanor, sat in complete silence, fully focused on the story being told by the old man in front of him.

“Mr. Winkos,” Trump finally spoke, his tone slow but firm. “You’ve carried this burden for too long. You can’t change what happened in the past, but you can do something to make sure that what you feel isn’t meaningless. Have you ever thought about telling your story so others can truly understand war and what it brings?”

Winkos let out a faint, bitter smile. “I have thought about it, but you know, Donald, talking about what I did is not easy. I fear that if I speak, people will see me as a monster. And, honestly, a part of me believes they might be right.”

Trump shook his head, his gaze sharp yet filled with understanding. “No one is perfect, and I don’t believe you’re a monster. A true monster wouldn’t sit here tormented by their past. A monster wouldn’t look back and feel pain over their mistakes.”

Winkos lifted his head, his weary eyes meeting Trump’s, as if searching for the truth in his words. After a long pause, he finally spoke, “Perhaps you’re right, but I don’t know if the world is ready to hear my story. I fear that I’m just another nameless figure in history, and my voice means nothing.”

“Every story matters, Mr. Winkos,” Trump responded with conviction. “Sometimes, the smallest things carry the greatest power. If just one person hears your story and understands that war isn’t just about glory, but also about loss, suffering, and regret—then you’ve already done something meaningful.”

Winkos nodded slowly, as if Trump’s words had reached a place deep within him. After a brief silence, the old man leaned forward, his voice lowering as if preparing to reveal something he had kept hidden for a long time. “There’s something I’ve never told anyone, Donald. Not my family, not my friends, not even my fellow soldiers.”

Trump furrowed his brows, his attention intensifying. “What is it?”

Winkos sighed, his hands trembling slightly as he lifted his glass of wine—but he didn’t drink. Instead, he simply turned the glass in his hands, the light reflecting off the liquid as if stirring old memories in his mind. “I received a letter a few years after the war ended. It was from a Vietnamese woman, someone I had met in a village that my unit had destroyed. I don’t know how she found my address. But in the letter, she didn’t blame me. Instead, she said she forgave me. Not because I deserved it, but because she wanted to end the pain in her own heart. That letter was the only thing that helped me survive the haunting years that followed.”

Trump leaned back slightly, surprise and emotion flashing in his eyes. “Do you still have the letter?”

Winkos nodded. “I keep it in an old box, along with photographs and mementos from the war. It’s a reminder that, even though I did wrong, there are people far greater than me—people who can forgive the unforgivable.”

Trump remained quiet, deeply feeling the weight of Winkos’ words. “If they can forgive, then maybe it’s time you forgive yourself, Mr. Winkos. Not to forget the past, but to turn it into a force that helps others avoid the same mistakes.”

The conversation continued, slow and filled with emotion. Winkos spoke more about his fallen comrades—those who had perished and those, like himself, who had returned but carried invisible wounds.

Trump didn’t interrupt, only listening, occasionally nodding or asking a question to keep the story flowing. When the restaurant’s clock struck 9 PM, Trump looked at Winkos, his gaze serious but sincere. “Mr. Winkos, I don’t know if I can make a real difference, but I promise you this—if I ever have the opportunity to lead this country, I will do something to improve relations with Vietnam. Not just for political reasons, but because I believe it’s the right thing to do. The mistakes of the past cannot be erased, but we can make amends by building a better future.”

Winkos straightened up, staring at Trump, his once sorrowful eyes now showing a glimmer of hope. “Do you really think you can do that?”

Trump nodded, his voice unwavering. “I don’t just think I can—I know I will. This isn’t just about you. It’s about people like you and the countless others who have suffered because of war. It’s a responsibility that I—or anyone in leadership—must carry.”

As Trump stood up to leave, he clasped Winkos’ hand in a firm handshake. It wasn’t just a farewell—it was a promise.

Winkos remained seated, watching Trump walk away. But this time, his gaze was no longer heavy with sorrow. Instead, there was a rare sense of peace, as if the weight on his shoulders had lightened just a little. Under the warm golden glow of the restaurant lights, two men from completely different generations and backgrounds had found an unexpected connection. A chance conversation that changed how they viewed the past, the present, and the future.

And for Trump, that promise wasn’t just empty words. That night in New York, it became a commitment—one that he carried as part of his duty toward something greater than himself.

Winkos sat quietly by the window, looking out. For the first time in years, he felt a small spark of hope.

The story he had shared, the emotions he had revealed, not only helped him ease his burden but also ignited a new fire within him. In Winkos’ mind, the image of the confident, strong, yet deeply empathetic man—Donald Trump—left a profound impression.

After that evening, Winkos began to change. When he returned to the Laryvie restaurant, he no longer sat silently in the corner. He started conversations with the waitstaff, with other diners—sometimes even sharing parts of his story. He felt lighter, as if Trump’s promise was not just a source of comfort but also a motivation for him to open up to the world.

But it wasn’t just Winkos who felt the change. Those around him—the restaurant staff and those who heard his story—were also affected by the emotional power of his confessions. His story of war, regret, and hope began to spread.

For Donald Trump, the conversation with Winkos was not just a fleeting moment. It became one of the defining experiences that made him reconsider his role in the world. In the days that followed, Winkos’ words replayed in his mind. Trump began researching U.S.-Vietnam relations after the war. He read about the war’s lingering effects on both nations—from the broken families in Vietnam to the American veterans haunted by their experiences. He also studied the reconciliation efforts made over the years.

One evening in his private office at Trump Tower, Trump sat at his desk, flipping through reports on the devastating effects of Agent Orange in Vietnam. He saw pictures of children born with deformities, families living in poverty due to contaminated land. His expression was solemn, but his resolve was firm. “If I get the chance,” Trump muttered to himself, “I will do something to help them. This isn’t just about Vietnam or America—it’s about humanity.”

In the following months, as Trump prepared for his presidential campaign, he carried this new determination with him. Though his campaign slogan focused on making America great again, he never forgot Winkos’ story. He made concrete commitments to strengthening relations with countries affected by war, including Vietnam. When asked about his interest in the issue during a media interview, Trump didn’t hesitate to share his encounter with Winkos.

“I once met a veteran who fought in the Vietnam War,” he said. “His story reminded me that war doesn’t end when the guns fall silent—it leaves scars that last for generations. We have a responsibility to heal those wounds—not just to correct the past but to build a better future.”

Years after that night at Laryvie, Winkos received a special letter—an invitation from the office of President Donald Trump. In the letter, Trump reaffirmed the promise he had made to Winkos that night and invited him to join a delegation to Vietnam. This trip wasn’t just a diplomatic mission—it was a journey of reconciliation, where American veterans and the Vietnamese people could meet, share, and seek forgiveness.

With mixed emotions, Winkos finally agreed. “It’s time I face my past,” he told himself.

When he arrived in Vietnam, memories flooded back, but this time, he wasn’t alone. Trump, now President of the United States, stood by his side. At a small ceremony in a village once ravaged by war, Winkos stepped forward—his voice shaking but resolute. He bowed his head and sincerely apologized.

Rather than resentment, the villagers responded with unexpected warmth. An elderly woman, her eyes kind yet carrying deep sorrow, reached out and held Winkos’ hand. “We do not forget,” she said, her voice trembling, “but we have forgiven.”

That trip didn’t just change Winkos—it marked a turning point in U.S.-Vietnam relations. Trump kept his promise, increasing economic and humanitarian aid, particularly in addressing the war’s consequences. Environmental cleanup, medical aid for Agent Orange victims, and stronger diplomatic ties became priorities.

Winkos returned to the U.S. with a lighter heart, spending his remaining years sharing his story—to remind people that even in the darkest times, there is always a chance for healing.

From a single promise in a New York restaurant, Trump turned words into action, proving that sometimes, even the smallest conversations can change history.

James Winkos’ Youth and Entry into War

James Winkos was born in 1928 in a small town in Pennsylvania, where values of patriotism and responsibility were deeply ingrained across generations. His father, a World War I veteran, constantly emphasized that serving the country was the highest honor. Growing up in the turmoil following World War II, Winkos decided to enlist in the military at the age of 21. He was a passionate young man, convinced that his duty was to protect freedom and combat the threats he had been taught endangered world peace.

Deployment to Vietnam

When the U.S. military launched its campaign in Vietnam in the 1960s, Winkos was assigned as an infantry officer. Arriving in Vietnam in 1968, at the height of the war’s escalation, he later described his first days as a nightmare full of contradictions.

“The scenery was beautiful,” he recalled. “The rice fields, the rivers, and even the kind, peaceful people. But beneath that façade was unending tension. We didn’t know who was friend and who was enemy, and that kept us in constant fear.”

Winkos was stationed in the Mekong Delta, where fierce battles took place. Though he was a dedicated commander, he could not escape the decisions that he later called the worst mistakes of his life. One of the most haunting events occurred during an operation when his unit entered a small village based on intelligence reports claiming it was a hiding place for enemy forces.

However, instead of enemies, they found only civilians—women, children, and the elderly. In the chaos and confusion, the village was destroyed, and innocent lives were lost. Winkos could never forget the sight of a woman kneeling beside her son’s lifeless body. She did not say a word.

“But her eyes,” he said, “pierced through me, stabbing into my soul. They held hatred, pain, and a silent ‘Why?’—a question I could never answer.”

Return to America and the Silence That Followed

When the war ended, Winkos returned to the United States, but he did not return as a hero.

“They greeted us like contemptible criminals. They called us murderers, monsters, and I—I didn’t even dare deny it. Because deep inside, I felt the same way,” Winkos admitted.

He tried to reintegrate into normal life, but memories of the war haunted him. He often woke up in the middle of the night, drenched in sweat, tormented by nightmares of gunfire and crying voices. The faces of his fallen comrades and the villagers of Vietnam never faded from his mind.

“War doesn’t end when the guns go silent. It continues to live in the hearts and minds of those who fought. I carried the war home with me.”

A Letter from Vietnam

A turning point in Winkos’ life came in the 1980s when he received an unexpected letter from Vietnam. The writer was a woman who had survived the attack on the village his unit had raided.

“I don’t know who you were in that unit,” the letter read. “But I am writing to say that I have forgiven you. Not because you deserve it, but because I don’t want to live with hatred anymore. I write this letter to put an end to the pain in my heart.”

Winkos kept that letter as a treasure. It did not erase his guilt or sorrow, but it gave him a small measure of peace—a reminder that even in the darkest of times, forgiveness could still be found.

Years of Solitude

For much of his later life, Winkos lived in solitude. He never married, never had children, and led a simple life in a small New York apartment. His evenings often ended at Larryvie’s restaurant, where he sat quietly with a glass of wine, watching people pass by outside. The restaurant staff were familiar with his presence, yet no one knew much about the silent man.

Meeting Donald Trump

Winkos’ life took an unexpected turn one fateful evening when Donald Trump walked into the restaurant and noticed him. For the first time in years, Winkos opened up and shared his story with a stranger. The conversation was not just an emotional release but also reignited hope within him.

“He listened to me,” Winkos later said about Trump. “He didn’t judge, didn’t criticize—just listened. And he promised to do something to right the wrongs of the past. That gave me a hope I thought I had lost long ago.”

The Journey of Reconciliation

One of the most significant moments of Winkos’ life was his journey to Vietnam with Trump. Facing those who had suffered from the war, he felt both fear and relief. When he heard words of forgiveness from an elderly Vietnamese woman, he broke down in tears, as if the weight he had carried for decades had finally been lifted.

“They forgave me, even though I didn’t deserve it. I can never repay that debt, but I will spend the rest of my life telling this story—so that no one else has to suffer as they did.”

A Legacy That Lives On

James Winkos passed away peacefully at the age of 94, but his story continued to inspire millions. His books and the documentary about his life, especially his journey toward reconciliation, became a source of hope and healing for many.

James Winkos was not a hero of war, but he was a hero of peace. His life was a reminder that no matter how grave our mistakes, there is always a chance to seek forgiveness and build a better future.

(nguồn: Internet).

Nalanda, 12.02.2025 DL

Minh Phước Hải